TCDD हे सर्वात नुकसानकारक SOE आहे

TCDD en fazla zarar eden KİT : Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından TBMM 2025 bütçe görüşmelerinde açıklanan Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT)’lerin 3,8 milyar TL’lik zararının hangi kurumlar tarafından yapıldığı netleşmeye başladı.
‘Kamu Sermayeli İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nce açıklanan Kamu İşletmeleri 2013 Raporu’na göre TCDD 1, 28 milyar lira ile en fazla zarar eden KİT oldu. TCDD’yi 558 milyon TL zarar ile Türkiye Taş Kömürü Kurumu (TTK) takip etti. Ayrıca KİT’lere 2013 yılında 1,93 milyar TL gelir kaybı ödemesi, 1,63 milyar TL ise görev zararı ödemesi yapıldı. KİT’lere bütçeden 2013’de 7,3 milyar TL nakit aktarım yapılmıştı.
Rapora göre TCDD 2012 yılında 877,5 milyon TL olan zararını 2013 yılında yüzde 45,9 artırarak toplamda 1, 28 milyar TL’ye çıkardı. TCDD, 2012 yılında 1,13 milyar TL olarak gerçekleşen faaliyet zararını 2013 yılında yüzde 4 artırarak 1,18 milyar TL’ye çıkardı.
Raporda, TTK’nın yapısal sorunlar nedeniyle sürekli zarar eden ve finansman desteğine ihtiyaç duyan bir kuruluş olduğunun altı çizilerek, kurumun 2012’de 529,4 milyon TL olan zararını yüzde 5,5 artırarak 2013’te 558,7 milyon TL’ye çıkardığı belirtildi. Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü ise 2012’de 25,1 milyon TL olan zararını yüzde 81,3 artırarak 2013’te 45,4 milyon TL’ye yükseltti. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü de faaliyet ve finansman giderleri nedeni ile 2013 yılını 39,3 milyon TL zararla kapattı. Türkiye Elektromekanik Sanayi Genel Müdürlüğü de 2012 yılında 36, 9 milyon TL’lik zararını yüzde 33 ile artırarak 49,1 milyon TL’ye çıkardı. Bağlı ortaklıklardan Hamitabat Elektirk Üretim ve Ticaret AŞ, 2013 yılının ilk 7 ayında 90,6 milyon TL, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi AŞ 8 milyon TL, Türkiye Vagon Sanayi AŞ 21,4 milyon TL zarar etti.
Raporda, ‘Diğer Kamu İşletmeleri ve Fonlar’ Başlığı altında bulunan AA’ya 2013 yılında Basın Yayın Enformasyon Müdürlüğü’nce 112,5 milyon TL aktarıldığı ifade edildi. Kuruluşun önemli gider kalemlerinin başında personel giderlerinin geldiği ifade edilen raporda, 2012 yılında 126,6 milyon TL olan faaliyet zararının 2013 de yüzde 302 artırarak 105,7 milyon TL’ye çıktığı bildirildi.
KİT’lere yapılan görev zararı ödemeleri ile kamu sermayeli bankalara ve Tarım Kredi Kooperatifleri Birliği’ne yapılan gelir kaybı ödemeleri 1,93 milyar TL, görev zararı ödemeleri ise 1,63 milyar TL oldu. Yapılan görev zararı ödemelerinin yüzde 76,6’sını 2012 yılında yüzde 80,5’ini, 2013 yılında ise yüzde 57,’sini TMO’nun hububat alımlarından kaynaklanan görev zararı alacaklarına karşılık yapılan ödemeler olduğu ifade edildi. Diğer önemli görev zararı kalemlerinin ise TKİ ve TTK’ca yapılan bedelsiz kömür dağıtımı ile TCDD’ye yapılan ekonomik olmayan trenlerin işletmesinden oluştuğu belirtildi.
Kamu payının yüzde 50 ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın portföyünde bulunan KİT’lere bakıldığında ise Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ 251,4 milyon TL, Sümer Holding AŞ 26,4 milyon TL, TTA Gayrimenkul AŞ 116,8 milyon TL, Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ ise 4,4 milyar TL zarar etti. Bu tutarın 3,8 milyar TL’lik kısmı hisse devri yapılan şirketlerin zarar kaydedilmesinden kaynaklandı.